به گزارش روز چهارشنبه ایران اکونومیست، کنفرانس و نمایشگاه نفت شرق آفریقا ۲۰۲۵ (EAPCE 25) در حالی برگزار میشود که این منطقه در برههای حساس از روند گذار انرژی قرار دارد. وجود ذخایر بزرگ و بهرهبرداری نشده نفت و گاز، فرصتهای بزرگ سرمایهگذاری و افزایش فوریت و ضرورت امنیت انرژی، موجب شده که کنفرانس انرژی شرق آفریقا از اهمیت بیشتری برای تعیین مسیر آینده صنعت انرژی در این منطقه برخوردار شود.
یازدهمین کنفرانس و نمایشگاه نفت شرق آفریقا با مضمون «گشودن قفل سرمایهگذاری در انرژی آینده: نقش منابع نفتی در ترکیب انرژی برای توسعه پایدار در شرق آفریقا» برگزار میشود و تا روز جمعه ادامه دارد. انتظار میرود بیش از یک هزار نماینده از کشورهای مختلف عضو سازمان منطقهای «جامعه شرق آفریقا» در این کنفرانس به هماندیشی و رایزنی درباره سرمایهگذاری و تبادل دانش در حوزه نفت و گاز بپردازند.
«دوتو بیتکو» معاون نخست وزیر و وزیر انرژی تانزانیا روز گذشته (سهشنبه ۱۴ اسفند) در کارگاه مقدماتی پیش از آغاز کنفرانس، از کشورهای شرق آفریقا خواست راهبردهای عملی برای استفاده از سوختهای کم آلاینده در مصارف روزانه خانگی (آشپزی پاک) و استفاده از گاز طبیعی را به عنوان راهحلهایی برای کاهش انتشار گازهای آلاینده کربنی و تقویت رشد اقتصادی تدوین و ارائه کنند.
کشورهای شرق آفریقا از جمله تانزانیا و کنیا درصدد جذب سرمایهگذاریهای بیشتر و بهره برداری از بلوکهای گازی خشکی و دریایی هستند. گاز طبیعی در حال تبدیل شدن به یکی از ارکان اصلی راهبرد انرژی شرق آفریقا است.
در همین ارتباط ، معاونت دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه گزارش داد: نمایشگاه نفت شرق آفریقا با فراهم کردن فرصت بینظیر ارائه طیف گستردهای از توانمندیهای فنی در زمینه نفت و گاز، محلی برای بازتاب تحولات صنعت نفت و گاز شرق آفریقا و سراسر جهان خواهد بود که هدف اصلی آن، فراهم کردن زمینه گفتوگو میان مقامات منطقه در مورد چهارچوب حقوقی، سیاسی و فضای کلی کسب و کار حاکم در شرق آفریقاست.
با توجه به افزایش تقاضای برق، شبکهها و خطوط غیرمدرن و فرسوده انتقال برق و نهایتاً نگرانیهای زیست محیطی در مورد استفاده از سوختهایی مانند هیزم و زغال چوب، گاز طبیعی به عنوان ابزار تامین امنیت انرژی و نیز توسعه اقتصادی در میان کشورهای شرق آفریقا در حال مطرح شدن است. این منطقه دارای ذخایر گازی گستردهای است (تانزانیا به تنهایی بیش از ۵۷ تریلیون فوت مکعب ذخایر گاز طبیعی اثبات شده دارد)، با این حال میلیونها خانوار در این کشور، هنوز برای نیازهای روزانه انرژی خود به منابعی مانند نفت سفید و زغال متکی هستند. برای پر کردن این خلاء انرژی، نمایشگاه نفت شرق آفریقا درصدد است تا چگونگی گسترش زیرساختهای گاز شرق آفریقا، تعیین مدلهای قیمتگذاری عادلانه و ایجاد چهارچوبهای نظارتی پایدار برای تبدیل گاز به یک منبع انرژی اصلی و مقرونبهصرفه برای صنایع و خانوادهها را مورد توجه قرار دهد.
یکی از بزرگترین موانع توسعه مصرف گاز در سراسر منطقه شرق آفریقا، فقدان زیرساخت کافی توزیعی (فراتر از مناطق صنعتی) است. در حالی که میادین اصلی گاز و شبکههای انتقال تا مراکز صنعتی در این کشورها وجود دارند، ولی به علت فقدان لولهکشی جهت مصرف خانگی، اکثر خانوارها - به ویژه در مناطق روستایی - به خطوط لوله و شبکههای توزیع مقرون به صرفه گاز دسترسی ندارند. با وجود پتانسیل گاز طبیعی، قیمت تمام شده گاز هم میتواند مانع بزرگی برای مصرف عمومی آن در این کشورها باشد. خانوادههای با درآمد پایین، اغلب سوختهای ارزانتر اما با آلودگی بالا مانند زغال و هیزم را به صرفهتر میدانند. نمایشگاه نفت شرق آفریقا برای رفع این نقیصه جدی درصدد خواهد بود با ارائه توانمندیهای مدرن، هزینه خرید سیلندرها و لوازم مربوطه را کاهش و آنها را برای خانوادههای کم درآمد قابل دسترسی کند.
کنفرانس و نمایشگاه نفت شرق آفریقا ۲۰۲۵ به عنوان محل هماندیشی سرمایهگذاران، سیاستگذاران و رهبران حوزه انرژی برای همسویی راهبردها در زمینه گسترش بخش گاز عمل خواهد کرد و به این پرسش پاسخ خواهد داد که شرق آفریقا چگونه میتواند از منابع عظیم گاز طبیعی خود برای صنعتیسازی و تامین امنیت انرژی استفاده کند. گاز طبیعی را میتوان سنگ بنای تحول انرژی در شرق آفریقا دانست. با گسترش زیرساختها، اجرای استراتژیهای قیمتگذاری هوشمند و تقویت چهارچوبهای نظارتی، میتوان اطمینان حاصل کرد که گاز طبیعی به یک منبع انرژی مقرون به صرفه و قابل اعتماد برای صنایع و خانوارها تبدیل گردد.
از آنجایی که آفریقای شرقی به دنبال دور شدن از وابستگی به سوختهای قدیمیتر و استقبال از آینده انرژی با محوریت گاز است، میتوان انتظار داشت که در قالب این نمایشگاه و کنفرانسهای جانبی آن، سیاستهای منطقهای واحدی در قبال گاز اندیشیده و برای جلب سرمایهگذاریها در این زمینه اقدام شود.
کشورهای شرق آفریقا در اصل موضوع که استفاده بیشتر از ظرفیت گاز در اقتصاد است، هم نظر هستند اما نحوه استفاده از آن میان کشورها متفاوت است؛ در حالی که کشور کنیا به دنبال گسترش مراکز توزیع گاز مایع (LPG) است، کشورهای اوگاندا و رواندا گاز را به عنوان بخشی از ترکیب منابع انرژی خود (هم برای تولید برق و هم مصرف خانگی) میدانند.